Felix-Heinrich Gentzen, urodzony 19 maja 1914 roku w Kętrzynie, to postać znacząca w dziejach niemieckiej historiografii. Zmarł 2 sierpnia 1969 roku, pozostawiając po sobie bogaty dorobek naukowy. Był profesorem na uniwersytecie w Lipsku, znajdującym się w zachodniej części Niemiec, który w tym czasie wchodził w skład Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
Gentzen specjalizował się w zakresie historii Polski oraz w historii relacji polsko-niemieckich. Jego badania koncentrowały się na kluczowych zagadnieniach związanych z germanizacją ziem polskich, szczególnie na przełomie XIX i XX wieku. Tematyka ta dotykała nie tylko aspektów politycznych i społecznych, ale także kulturowych i ekonomicznych, co czyniło jego prace istotnym głosem w debatach dotyczących historii regionu.
Warto zaznaczyć, że w swoich badaniach Gentzen ściśle współpracował z polskimi historykami, co przyczyniło się do wzbogacenia perspektyw badawczych i zrozumienia złożonych relacji między oboma narodami.
Życie
Felix-Heinrich Gentzen pochodził z rodziny inteligenckiej w Prusach Wschodnich, co miało istotny wpływ na jego późniejsze życie i karierę. Był synem architekta oraz wnukiem lekarza, co wskazuje na wysoki status społeczny jego rodziców. W młodości rodzina przeniosła się do Berlina, gdzie Felix ukończył Falk-Realgymnasium, szkołę znaną z kultywowania wielkoniemieckich tradycji.
Od 1932 roku rozpoczął służbę w Reichswehrze, co oznacza, że był aktywnie zaangażowany w wojskowość już przed wybuchem II wojny światowej. Kiedy konflikt zbrojny osiągnął apogeum, a jego udział w nim rozpoczął się w roku 1939, Felix walczył na froncie wschodnim w szeregach Wehrmachtu, osiągając stopień porucznika artylerii, a później kapitana. Jego los odmienił się podczas bitwy stalingradzkiej, kiedy to został wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną.
Po tej drastycznej zmianie w swoim życiu, od końca wojny współpracował z Armią Czerwoną jako tłumacz. W 1943 roku stał się członkiem Komitetu Narodowego Wolne Niemcy (Nationalkomitee Freies Deutschland), a potem przystąpił do SED, co wskazuje na jego polityczną aktywność w tym trudnym okresie historii.
W 1945 roku Gentzen powrócił do Niemiec, gdzie rozpoczął pracę jako redaktor w Halle dla Volkszeitung („Gazety Ludowej”), a także pełnił różne funkcje polityczne. W latach 1946–1949 studiował historię i filologię niemiecką na uniwersytecie robotniczo-chłopskim w tym mieście, uczestnicząc w wykładach prowadzonych przez wybitnych nauczycieli, w tym Waltera Markova. W 1950 roku obronił pracę poświęconą stosunkom polsko-niemieckim, zatytułowaną Preußen und Polen im Schatten der Bürgerlichen Revolution.
W latach 1951-1956 Gentzen pracował jako aspirant na uniwersytecie w Jenie, gdzie został docentem, koncentrując się na historii Polski i ZSRR. Jego badania obejmowały istotne zagadnienia dotyczące powstania styczniowego, gdzie gromadził materiały w archiwach niemieckich i polskich do pracy habilitacyjnej. Jego rozprawa pt. Großpolen im Januaraufstand. Das Großherzogtum Posen 1858-1864 stała się podstawą habilitacji na uniwersytecie w Lipsku, gdzie w 1956 roku objął stanowisko docenta historii Polski w Instytucie Historii Krajów Demokracji Ludowej, a cztery lata później uzyskał tytuł profesora.
Gentzen biegle posługiwał się językiem polskim, co umożliwiło mu aktywne uczestnictwo w pracach polsko-niemieckiej komisji historycznej. Działał również w zarządzie Towarzystwa Historycznego NRD oraz zasiadał w radzie miejskiej Lipska. Poza działalnością akademicką, interesował się muzyką poważną, szczególnie Beethovena, oraz poezją Goethego. W jego życiu osobistym pozostawił żonę Christę, którą poślubił w 1947 roku, oraz córkę i syna.
Oceń: Felix-Heinrich Gentzen