Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betel” w Kętrzynie stanowi ważny element wspólnoty chrześcijańskiej w regionie, wchodząc w skład Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej, a dokładnie, należy do okręgu północnego.
Jego historia sięga roku 1945, kiedy to został powołany do istnienia, a następnie zintegrowany ze Związkiem Chrześcijan Wiary Ewangelicznej. Pierwszym pastorem, który objął tę wspólnotę, był Teodor Maksymowicz, a od 1953 roku zbór stał się częścią Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polsce Ludowej (PRL).
W 1978 roku, zbór przeniósł swoją siedzibę na ulicę Powstańców Warszawy 33, co stanowiło istotny krok w rozwoju organizacyjnym wspólnoty. Obecnym duszpasterzem zboru jest Arkadiusz Jurgiełajtis, który prowadzi społeczność z oddaniem i zaangażowaniem.
W 2017 roku liczba wiernych zrzeszonych w zborze wynosiła 112, w tym 34 dzieci oraz 22 sympatyków. Taki skład demograficzny świadczy o aktywnym uczestnictwie różnych grup wiekowych w życiu wspólnoty.
Historia
Zbór Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej
15 lipca 1945 roku w Kętrzynie osiedliła się pierwsza rodzina zielonoświątkowa, a Teodor Maksymowicz, jej członek, podjął działania mające na celu utworzenie lokalnego zboru. W tym samym roku, we wrześniu, nawiązał kontakt z Jerzym Sacewiczem, duchownym zboru Kościoła Chrystusowego w Olsztynie, który zostawił informację na drzwiach kaplicy baptystycznej. To zapoczątkowało powołanie zboru skupiającego wiernych z Kościoła Chrześcijan Baptystów, Kościoła Chrystusowego oraz Związku Chrześcijan Wiary Ewangelicznej.
Dnia 17 listopada 1945, na podstawie decyzji władz Związku Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, ustanowiono nowy zbór, na czele którego stanął Maksymowicz. Pierwsze nabożeństwo miało miejsce w grudniu 1945 roku w kaplicy baptystów, gdzie współpracowano w organizacji wspólnych uroczystości takich jak chrzty czy spotkania z gośćmi, razem z tym zborem.
W dniu 12 września 1946 roku zbór ZChWE wystąpił do lokalnych władz z prośbą o przydzielenie budynków przy ul. Powstańców Warszawy 33 i 33a, byłych posiadłości Kościoła Nowoapostolskiego, aby zapobiec ich dewastacji. Udzielono zgody, co pozwoliło na pozyskanie działki z domem modlitwy oraz budynkami mieszkalnym i gospodarczym, które wymagały znacznych prac remontowych po ich uszkodzeniu w wyniku działań wojennych.
W 1948 roku liczba wiernych zboru rozrosła się do około 250–280, głównie z Mazur, oraz ludzi przybyłych z obszaru zza Buga i z centralnej Polski. Nabożeństwa odbywały się także w Staniewie i Bezławkach, gdzie brała udział społeczność ukraińska oraz członkowie parafii luterańskiej, a nabożeństwa były tłumaczone na język niemiecki. Wsparcie finansowe dla działalności zbory przychodziło z kościołów angielskich, amerykańskich i szwedzkich, które również oferowały pomoc dla członków wspólnoty.
Jednak po doniesieniu od jednego z wyznawców, 17 marca 1948 roku pastor Maksymowicz został oskarżony o nieodpowiednie zachowanie, co zakończyło się jego zawieszeniem, lecz już 13 sierpnia tego samego roku został uniewinniony. W dniu 16 sierpnia 1948 roku odbył się chrzest wiary dziewięciu osób, zgromadzając około 150 uczestników na nabożeństwie oraz ponad 500 widzów z zewnątrz. W tym czasie zbór miał na utrzymaniu czterech kaznodziejów oraz Tomasza Palucha, aktywnego w zborze od 1949 roku, który wcześniej był kaznodzieją baptystycznym.
W tym samym roku Maksymowicz przetłumaczył Zasady Wiary Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej na język polski, a także wydano śpiewnik zatytułowany „Chwalebna Pieśń”, który zawierał 512 utworów. Dzięki wsparciu Misji Wschodnio-Europejskiej, w 1949 roku pozyskano środki na wydanie pięciu tysięcy kopii tego śpiewnika, które były jedynymi publikacjami ewangelicznymi tego okresu.
Podczas Dni Ewangelizacji zorganizowanych w dniu 15-22 maja 1949 roku, rozpoczęto szeroką działalność misyjną, a w wyniku tego powstały również zbory-córki w takich miejscowościach jak Biskupiec, Kandytach, Liwie, Olsztynek, Ostróda, Szczytno i Węgorzewo.
W nocy z 19 na 20 września 1950 roku, w ramach Akcji „B”, aresztowano pastora Teodora Maksymowicza, oskarżając go o działalność antyradziecką oraz nielegalne posiadanie broszur. W czasie jego nieobecności, funkcję pastora przejął Tomasz Paluch. Uwięzienie Maksymowicza przyniosło stagnację w rozwoju zboru i spadek frekwencji na nabożeństwach, a Maksymowicz odzyskał wolność w 1953 roku.
Zbór Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego
Włączenie do Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w PRL
W 1953 roku zbór, pod przewodnictwem pastora Maksymowicza, stał się częścią Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Po objęciu przez niego istotnych ról w krajowych strukturach zarządzających kościołem, wyjechał wraz z rodziną do Brwinowa na początku lat 60-tych. Kontynuował pełnienie duchowej opieki nad zborem w Kętrzynie, choć zrealizowane obowiązki przejął jego zastępca, Henryk Jakubowski.
Nowym przewodniczącym zboru został Józef Sikora w 1966 roku, kiedy to zbór funkcjonował jako najbardziej prężny na obszarze Mazur, mając filię w Biskupcu, Giżycku, Gołdapi, Kandytach, Korszach i Węgorzewie. Chrzty członków przeprowadzane były w kaplicy baptystów, gdzie dawniej istniała mykwa, pełniąc rolę baptysterium.
Kryzys we wspólnocie i zahamowanie rozwoju
W końcówce lat 60. XX wieku do zboru dotarły idee Ruchu Williama Branhama. W 1968 roku Józef Sikora przyjął drugi chrzest udzielony przez branhamistów i zaczął promować tę nową doktrynę. Po tajnym ochrzcie kilkunastu osób, Rada Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego zaczęła się interesować sprawą Sikory, upominając go, a 3 września 1969 roku postanowiono wykluczyć go z kościoła, jednak pozwolono mu na pracę jako technik budowlany przy remoncie kaplicy.
Mimo postępów, wyburzenie sąsiadującej kamienicy znacznie osłabiło konstrukcję kaplicy, co skutkowało koniecznością przeprowadzania remontów. Uzyskano pomoc finansową od Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego oraz wsparcie z zagranicy. W 15 października 1968 roku Józef Sikora zwrócił się do Prezydium Rady Kościoła baptystów o użyczenie kaplicy do prowadzenia nabożeństw dla zbór Chrześcijan Wiary Ewangelicznej.
Niestety, 10 lutego 1970 roku budynek kaplicy zboru uległ zawaleniu pod ciężarem śniegu, przetrwała jedynie frontowa ściana. Rada Zboru natychmiast wysłała pismo do Prezydium ZKE, prosząc o pomoc w formalnościach dotyczących odbudowy obiektu. Po uzyskaniu zgody 25 listopada 1970 roku rozpoczęto działania mające na celu rekonstrukcję.
W tamtych czasach zbór zmagał się z konfliktami wewnętrznymi oraz oskarżeniami, co doprowadziło do reorganizacji. W 1973 roku zbór przestał mieć stałego pastora i nie mógł organizować nabożeństw w kaplicy baptystów, a działalność Jakubowskiego była krytykowana. Ostatecznie, Jakubowski wystąpił ze zboru.
W 12 września 1976 roku wybrano nowego przewodniczącego, Reinharda Pasa, a zaplanowano również budowę nowej kaplicy. W 1976 roku zbór liczył zaledwie 20 członków oraz 3 kandydatów na członków i 5 sympatyków, wszystkie spotkania odbywały się w prywatnym mieszkaniu aż do momentu otwarcia odbudowanej kaplicy 4 czerwca 1978 roku przy ul. Powstańców Warszawy 33.
Później, sytuacja znowu się pogorszyła z powodu wyjazdu przewodniczącego Reinharda Pasa do RFN, co doprowadziło do rozłamu w zborze. Zaledwie 10 osób uczestniczyło w nabożeństwach w kaplicy, większość członków migrowała do kościoła baptystów, licząc na powroty po mianowaniu nowego przewodniczącego. Pas, po powrocie do Kętrzyna, ponownie objął funkcję pastora, mimo że skutecznie zniechęcono go do działania przez donosy o domniemanych naruszeniach finansowych, co doprowadziło do jego odejścia.
Ponowny rozkwit działalności
Po 1980 roku Pasa zastąpił Władysław Plewiński, dotychczasowy kaznodzieja ze zboru w Elblągu. 15 marca 1981 roku kętrzyński zbór podjął decyzję o wyborze go na nowego przewodniczącego. Już w maju Plewiński przeprowadził ewangelizację i chrzest, co symbolizowało kontynuację misji prowadzonej przez Maksymowicza. W lipcu 1983 roku postanowiono o utworzeniu nowych zborów w miejscach, gdzie wcześniej nie był obecny Kościół Ewangeliczny, a jego pierwsze spotkania miały miejsce w Giżycku i Mrągowie. Już 9 listopada 1983 roku wysłano pismo do Prezydium Rady ZKE, w celu pozyskania zgody na utworzenie placówki w Giżycku.
W dniach 27-29 kwietnia 1984 roku zrealizowano ewangelizację w Węgorzewie, a 7–8 lipca tego samego roku odbyła się kolejna w Domu Kultury w zamku w Kętrzynie, co przyczyniło się do wzrostu liczby członków zboru w Kętrzynie oraz organizacji kolejnych działań ewangelizacyjnych i koncertów.
Zbór Kościoła Zielonoświątkowego w RP
Po rozpadzie Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego, 1 lutego 1988 roku część wiernych z Kętrzyna przyłączyła się do Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej, a pozostali członkowie utworzyli nowy zbór Kościoła Zielonoświątkowego, przy zachowaniu dotychczasowego miejsca przy ul. Powstańców Warszawy.
Po podziale zboru kościoła Zielonoświątkowego w Kętrzynie, powołano również placówki w Giżycku, Kandytach, Mrągowie i Węgorzewie, kontynuując działalność ewangelizacyjną. Szkółkę niedzielną prowadziła żona pastora, Krystyna Plewińska, w której uczestniczyło 16 dzieci.
Na przełomie lipca i sierpnia 1990 roku w Kętrzynie zorganizowano ewangelizację namiotową, gdzie odbyły się kazania, spotkania i projekcje filmowe. Wzrastająca liczba nowych, młodych wiernych napłynęła do zboru, a w 1991 roku obrano 20 nowych członków.
W 1992 roku Daniel Rakotoson został diakonem, a również zmieniono skład Rady Zborowej, wybierając młodych i nowoochrzczonych członków. W 1993 roku zbór liczył już 137 członków, z czego 21 dzieci oraz 20 sympatyków, co czyniło go największą wspólnotą Kościoła Zielonoświątkowego w województwie olsztyńskim.
Lata późniejsze przyniosły zmniejszenie liczby członków zboru, co było spowodowane migracją młodych do dużych miast w poszukiwaniu pracy i nauki. Dodatkowo, dwóch aktywnych liderów młodzieży wyjechało na studia do Warszawskiego Seminarium Teologicznego, co przyczyniło się do spadku, a w 1996 roku zbór liczył jedynie 96 wiernych, w tym 20 dzieci i 10 sympatyków.
Dnia 29 lutego 2004 roku Arkadiusz Jurgiełajtis, który wcześniej był liderem młodzieży i diakonem, objął obowiązki pastora, co zainicjowało zmiany w zarządzaniu zboru. 26 lipca 2005 roku ordynowano go na pastora, co pozwoliło na rozpoczęcie samodzielnego prowadzenia worshipu, a dotychczasowy pastor Władysław Plewiński przeszedł na emeryturę.
Do 2010 roku Plewiński interesował się życiem wspólnoty, a następnie wyjechał z żoną do Anglii, gdzie utworzyli Polski Kościół Chrześcijański w Yorku oraz przyczynili się do powstania lokalnych wspólnot w Kingston upon Hull, Leeds, Manchesterze i Scarborough. Od 2008 roku Jurgiełajtis sprawował funkcję prezbitera.
Pomimo początkowych trudności, liczba członków zboru w Kętrzynie stopniowo wzrastała, osiągając w 2008 roku 51 osób (w tym 12 dzieci i 6 sympatyków), a w 2016 roku wzrosła do 98 osób, co uwzględniało 32 dzieci i 16 sympatyków, a także świadczyło o intensyfikacji współpracy z innymi chrześcijańskimi wyznaniami.
Na koniec drugiego dziesięciolecia XXI wieku, podjęto zainicjowane starania, aby utworzyć placówki zboru w Reszlu i Srokowie, z zamieszkaniem, gdzie wierni Kościoła mogli znaleźć oparcie.
Współczesność
Nabożeństwa w kaplicy, która mieści się w budynku zborowym przy ul. Powstańców Warszawy 33, mają miejsce w każdą niedzielę oraz środę. W trakcie niedzielnych nabożeństw organizowane są specjalne zajęcia dla dzieci, znane jako szkółki niedzielne. Codziennie, z wyjątkiem środy, odbywają się spotkania modlitewne, które są otwarte dla wszystkich zainteresowanych.
Raz w tygodniu zbór angażuje się w organizację spotkań Otwarte serca, natomiast w Reszlu funkcjonuje Coffee House, miejsce, w którym spotykają się mieszkańcy i goście. Co miesiąc natomiast odbywa się wydarzenie, które nosi nazwę wieczoru modlitewno-uwielbieniowego pod hasłem Boży czas, a także spotkania dla kobiet, zwane Boskie dziewczyny.
W zakresie działalności dla dzieci, poza regularnymi szkółkami niedzielnymi, każdego roku organizowana jest akcja Gwiazdkowa Niespodzianka. W ramach tego przedsięwzięcia dzieci uczestniczą w półzimowisku, które trwa tydzień, wraz z organizowaniem paczek świątecznych dla maluchów, które nie są częścią zboru. Na podstawie działalności drużyny Royal Rangers, która funkcjonowała w latach 2014-2017, zorganizowana została szkoła sztuki przetrwania.
W obrębie zboru działa punkt konsultacyjny, który wspiera osoby zmagające się z uzależnieniami. W ramach opieki nad potrzebującymi utworzono Chrześcijańską Fundację Dobroczynną „Otwarte serca”. Od lat 90. XX wieku prowadzona jest także działalność skierowana do więźniów Zakładu Karnego w Dublinach oraz do uchodźców w ośrodkach znajdujących się w Kętrzynie i Białymstoku. Dodatkowo, odbywają się ewangelizacje uliczne, do których aktywnie przyłączają się członkowie innych zborów, w tym również zagranicznych.
Przypisy
- a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah AnnaA. Jurgiełajtis, Historia zboru Kościoła Zielonoświątkowego w Kętrzynie od 1945 r., Warszawa: Wyższa Szkoła Teologiczno-Społeczna w Warszawie. Wydział Teologii, 2018 r.
- Zbory okręgu północnego. www.kzpolnoc.pl/. [dostęp 13.04.2021 r.]
- a b Spotkania. kz.ketrzyn.pl. [dostęp 13.04.2021 r.]
- Jan Mironczuk: Polityka państwa wobec Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego w Polsce (1947-1989). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper, 2006 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Zbory":
Parafia Straży Granicznej św. Mateusza Ewangelisty w Kętrzynie | Parafia św. Jerzego w Kętrzynie | Parafia św. Brata Alberta w Kętrzynie | Parafia Ewangelicko-Augsburska w Kętrzynie | Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Kętrzynie | Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Kętrzynie | Parafia św. Bazylego Wielkiego w Kętrzynie | Parafia św. Jacka w KętrzynieOceń: Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betel” w Kętrzynie